ΤΑΙΝΙΕΣ
1. Ο πόλεμος δεν είναι παιχνίδι!
Μια ταινία animation “μικρού μήκους”, χωρίς λόγια….Ιδανικό για μικρά παιδιά για προβληματισμό και συζήτηση
Βαθμίδα: Νηπιαγωγείο, πρώτες τάξεις Δημοτικού
2. Ο Μεγάλος Δικτάτωρ (1940) Πολιτική σάτιρα του Τσάρλι Τσάπλιν.
Ιστορικός έχει μείνει ο λόγος του “Δικτάτορα” στο τέλος της ταινίας. Η προβολή ακόμα και αυτού του λόγου μεμονωμένα μπορεί να αποτελέσει αφετηρία για συζήτηση σχετικά με τον φασισμό και τον αγώνα για τα δικαιώματα.
Βαθμίδα: Για όλες τις βαθμίδες.
3. Το ξυπόλητο τάγμα (1954)
Το “Ξυπόλητο τάγμα” είναι η αληθινή ιστορία 160 παιδιών, που η δράση τους πήρε διαστάσεις μύθου όταν διώχτηκαν από τα ορφανοτροφεία της Θεσσαλονίκης από τους Ναζί κατακτητές στα χρόνια της κατοχής του Bʼ Παγκοσμίου Πολέμου. Τα παιδιά μεταβάλλονται σʼ ένα είδος καλόκαρδης ηρωικής συμμορίας, που κλέβει από τους Γερμανούς και τους μαυραγορίτες για να συντηρεί τα μέλη της κι όσους μπορεί από τον κόσμο γύρω της. Ενδιαφέρον έργο που δείχνει τη βάναυση στάση των Ναζί καθώς και την δράση των Ελλήνων μαυραγοριτών την περίοδο της Κατοχής.
Βαθμίδα: Δημοτικό
4. Ο Ουρανός (1962)
Σε σκηνοθεσία του Τάκη Κανελλόπουλου, συμπεριλαμβάνεται στις καλύτερες αντιπολεμικές ταινίες του παγκόσμιου κινηματογράφου. Το σενάριο βασίζεται σε αφηγήσεις ανθρώπων που έζησαν τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο.
Βαθμίδες: Για όλες τις βαθμίδες
5. Ψηλά τα χέρια Χίτλερ (1962)
Ελληνική δραματική – κωμική ταινία, σε σκηνοθεσία Ροβήρου Μανθούλη, με τον Θανάση Βέγγο.Η ταινία, ουσιαστικά, αποτελεί αφήγηση δύο φίλων, που συναντιόνται ύστερα από το τέλος της Κατοχής σε μία εκδρομή. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής, οι δυο φίλο Παναγής και Ανέστης συζούν και προσπαθούν, υπό τις αφόρητες συνθήκες της περιόδου να επιβιώσουν.
Βαθμίδες: Για όλες τις βαθμίδες
6. Το Παιδί με τη Ριγέ Πιτζάμα (2008)
Η φιλία δυο παιδιών στη Χιτλερική Γερμανία, του γιου του Γερμανού διοικητή ενός στρατοπέδου συγκέντρωσης και ενός εβραιόπουλου αιχμάλωτου πίσω από τα σύρματα του στρατοπέδου. Η παιδική αγνότητα που συγκρούεται με την βαναυσότητα και τον παραλογισμό του πολέμου. Το τέλος είναι πραγματική γροθιά στο στομάχι. Βαθμίδες: (τελευταίες τάξεις δημοτικού – Λύκειο)
7. Η Κλέφτρα των Βιβλίων (2013)
Μια ιστορία ενηλικίωσης με φόντο τη ναζιστική Γερμανία. Η νεαρή Ζιζέλ έρχεται αντιμέτωπη με τις αλλαγές γύρω της και μέσα της, τους διωγμούς και τη βιαιότητα των ναζί, την απαγόρευση και καταστροφή της μεγάλης της αγάπης, των βιβλίων.
Βαθμίδες: Για όλες τις βαθμίδες
8. Η Ζωή είναι Ωραία (1997)
Ιταλική δραματική κωμωδία σε σκηνοθεσία του Ρομπέρτο Μπενίνι. Η ταινία αφηγείται την ιστορία ενός Ιταλού Εβραίου, τον Γκουίντο, που πρέπει να επιστρατεύσει όλη του τη φαντασία για να βοηθήσει την οικογένειά του που κρατείται σε ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης.
Βαθμίδες: Τελευταίες τάξεις δημοτικού – Λύκειο
9. Η Φάρμα των Ζώων (1954)
Ταινία Κινουμένων σχεδίων βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο του Τζ. Όργουελ σχετικά τη γέννηση του ολοκληρωτισμού και του φασισμού.
Βαθμίδες: Τελευταίες τάξεις Δημοτικού – Γυμνάσιο
10. Τα Χρονικά της Νάρνια – Το Λιοντάρι, η Μάγισσα και η Ντουλάπα (2005)
Αλληγορικό παραμύθι για τον πόλεμο. Τέσσερα αδέλφια ανακαλύπτουν σε ένα βρετανικό πύργο μια μαγική ντουλάπα που τους οδηγεί στην παραμυθένια χώρα της Νάρνια και βοηθούν το λιοντάρι Ασλάν να πολεμήσει μια κακιά βασίλισσα-μάγισσα, η οποία θέλει να επιβάλλει αιώνιο ψύχος. Από τη σειρά των βιβλίων του Κλάιβ Λιούις.
Βαθμίδες: Δημοτικό
11. Τα παιδιά του Σουίνγκ (1993)
Στη ναζιστική Γερμανία μια παρέα νεαρών που δεν συμφωνεί με τα χιτλερικά ιδεώδη χρησιμοποιεί ως τρόπο φυγής τη μουσική του σουίνγκ, που είναι απαγορευμένη από το καθεστώς.
Βαθμίδες: Λύκειο
12. Αu revoir les Enfants (1987)
Γαλλική ταινία με πρωταγωνιστή ένα αγόρι, τον Julien, σε ένα οικοτροφείο στη Γαλλία τον καιρό του πολέμου. Όταν φτάνουν στο σχολείο τρεις νέοι μαθητές τίποτα δεν φαίνεται παράξενο. Ο Julien αποκτά ένα δυνατό φιλικό δεσμό με τον νεοφερμένο Jean. Αυτό όμως που δεν ξέρει είναι ότι οι καινούργιοι μαθητές είναι εβραιόπουλα που κρύβονται στο σχολείο από τους Ναζί.
Βαθμίδες: Τελευταίες Δημοτικού – Λύκειο
13. Το Κύμα (2008)
Γερμανική ταινία με θέμα το φαινόμενο του φασισμού. Βασίζεται στο πείραμα “Τρίτο Κύμα” του δασκάλου Ron Jones, το οποίο πραγματοποιήθηκε σε ένα σχολείο της Καλιφόρνια το 1967. Επειδή οι φοιτητές του δεν μπορούσαν να συνειδητοποιήσουν πως κάτι όπως ο εθνικοσοσιαλισμός θα μπορούσε να συμβεί πάλι, ίδρυσε ένα ολοκληρωτικό, αυστηρά οργανωμένο “κίνημα”, με σκληρές ποινές, το οποίο διοικούνταν αυταρχικά από τον ίδιο. Μια ταινία-σπουδή για το πως γεννιέται ο ολοκληρωτισμός.
Βαθμίδες: Λύκειο
14. Τhe Grave of the Fireflies (1988)
Γιαπωνέζικη αντιπολεμική ταινία κινουμένων σχεδίων που διαδραματίζεται στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Μέσα από την τραγωδία δύο ορφανών παιδιών ζούμε τη φρίκη του πολέμου και την εξαθλίωση της κοινωνίας μέσα από αυτόν.
Βαθμίδες: Λύκειο
15. La Rafle (The Roundup) 2010
Γαλλική δραματική ταινία που κυκλοφόρησε με τον ελληνικό τίτλο Την Νύχτα που χάθηκαν τα Αστέρια. Τον Ιούλιο του 1942 η αστυνομία του Παρισιού εξαπολύει πογκρόμ, συλλαμβάνει 13.000 Εβραίους και τους περιορίζει, υπό άθλιες συνθήκες, στο ποδηλατοδρόμιο πριν αρχίσει να τους προωθεί στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Η Ανέτ, μια νεαρή νοσοκόμα, είναι από τους ελάχιστους που θα βρεθούν εκεί για να τους περιθάλψουν.
Βαθμίδες: Γυμνάσιο, Λύκειο
Β. ΝΤΟΚΥΜΑΝΤΕΡ
α) Κινηματογραφικό συνεργείο του ΕΛΑΣ: 1943 – 1945 – Όλα τα φιλμ
https://www.youtube.com/watch?v=st8GttJot2Y
Πρόκειται για το σύνολο της παραγωγής σε φιλμ από το κινηματογραφικό συνεργείο του ΕΛΑΣ, (ή ορθότερα, το φωτοκινηματογραφικό συνεργείο του ΕΛΑΣ), που έχει διασωθεί. Κάτι λιγότερο από 11 λεπτά. Δόθηκαν στην Ταινιοθήκη της Ελλάδας από την Ολυμπία και τον Κώστα Παπαδούκα, αδελφό του Θανάση Παπαδούκα, (οπερατέρ του κινηματογραφικού συνεργείου του ΕΛΑΣ, από το φθινόπωρο του 1944 μέχρι λίγο μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας). Πριν από τον Θανάση Παπαδούκα, την δουλειά αυτή έκανε ο οπερατέρ Ιωάννης Νισυρίου, με μία μηχανή που είχαν βρει «σε κάτι κιβώτια γερμανικά μαζί με φιλμ, τραβηγμένα και ατράβηχτα», όπως διηγείται ο ίδιος ο Θανάσης Παπαδούκας.
β) Μαρτυρίες από την κατοχή
https://www.dailymotion.com/video/xfee27
Μαρτυρίες των πρωταγωνιστών στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
γ) Ιταλογερμανική εισβολή, Κατοχή, Απελευθέρωση
https://blogs.sch.gr/zoot_/archives/655
Κινηματογραφικά αποσπάσματα μικρής διάρκειας.
δ) Ντοκουμέντα της Κατοχής
https://blogs.sch.gr/zoot_/archives/658
Φιλμ του ερασιτέχνη κινηματογραφιστή Άγγελου Παπαναστασίου, στα οποία κάνει μία καταγραφή της καθημερινότητας και των δεινών που υφίσταντο οι Αθηναίοι εξαιτίας της γερμανικής Κατοχής.
ε) «Οι Παρτιζάνοι των Αθηνών»
https://www.youtube.com/watch?v=AlaGFmnOjAI
Ένα ντοκιμαντέρ για την ΕΑΜική Αντίσταση την περίοδο της Κατοχής στην Αθήνα (’41-’44).
στ) Άουσβιτς
https://www.youtube.com/watch?v=TsO42grxoXs
Μικρό εικονογραφημένο μουσικό αφιέρωμα στο κολαστήριο του Άουσβιτς, στην Πολωνία.
ζ) «Ζωγράφοι στα βουνά της ελεύθερης Ελλάδας, 1941-1945«, Ντοκυμαντέρ της Ρένας Χριστάκη (ΕΡΤ, 1983)
https://archive.ert.gr/35703/
Οδοιπορικό στα βουνά, που έζησαν και πολέμησαν οι Αντάρτες, μέσα από τα μάτια των καλλιτεχνών του Αγώνα, ζωγράφων και φωτογράφων.
ΔΙΑΦΟΡΑ
Α) «Τότε και τώρα»
https://www.youtube.com/watch?v=X3Mqz5sCbvs
Ο Ολλανδός ιστορικός Jo Hedwig Teeuwisse (Τζο Χέντβιχ Τέουσι) δημιούργησε ένα φωτογραφικό λεύκωμα με τίτλο «Φαντάσματα της Ιστορίας», στο οποίο έχει κάνει μείξη παλιών φωτογραφιών από διάφορες πόλεις της Ευρώπης τον καιρό του Πολέμου με φωτογραφίες του σήμερα, με σκοπό να δείξει πως η ιστορία βρίσκεται γύρω μας, στους ίδιους δρόμους που κάποτε πολεμούσαν και σήμερα τριγυρνάμε κάνοντας τα ψώνια μας ή τις δουλειές μας.
Β) Ρεμπέτικα «πολεμικά» τραγούδια
Συνεισφορά των ρεμπετών (Βαμβακάρης, Χατζηχρήστος, κλπ.) στην εμψύχωση του λαού στον ελληνοϊταλικό πόλεμο, με γνωστά τους -κυρίως- τραγούδια, τραγουδισμένα με επίκαιρους πολεμικούς στίχους.
https://afmarx.wordpress.com/2008/10/24/rempetiko-oxi/
